Thursday 29 June 2023

Marc Tritsmans: 'Ruimtetijd'

 


Ruimtetijd

 

ik kan met jou de exacte plek afspreken

geef ik je op gps de juiste noorderbreedte

en oosterlengte door, dan bevinden we ons

maximaal 7 meter van elkaar, bijvoorbeeld

 

hier, in deze zomerse tuin, we zouden

elkaar onmogelijk kunnen missen

het is slechts die vierde dimensie

die zich onder geen beding laat paaien

 

zoek in je agenda, check je horloge

maar neen, we vinden geen enkel mogelijk

ogenblik, er is voortaan geen plek in de tijd

die voor ons beiden samen nog te bereiken valt

 

 

Spacetime

 

i can agree with you on the exact location

give you the correct gps north latitude and

east longitude, then we will find ourselves

within 7 metres at most from each other, here

 

for example, in this summer garden, it would

be impossible for us to miss each other

it is only the fourth dimension that

doesn’t let itself be lured

 

look at your agenda calendar, check your watch

but no, we will not find a single possible

moment, there is no location in time

that from now on is accessible to both of us

 

 

Marc Tritsmans: 'Laatste wandeling'

 


Laatste wandeling

 

langs paden en uitzichten die je

steeds weer gelukkig hadden gemaakt

omdat van deze hoge wereld

 

een onwankelbare en eeuwige puurheid

blijft uitgaan die tegen beter weten in

en enkel door te kijken blijvend in onszelf

 

willen opslaan, dragen we je oogehaast

en omzichtig mee naar boven tot de plek

waar ik zelf ook graag zou blijven als iets

 

van stof en as dat door schaarse planten

opgenomen, door sneeuw en ijs bedekt

in de lente met water wordt meegenomen

 

ja, je raakt verloren en verspreid maar iets

van jou zal hier in onze ogen voorgoed

een stuk van dit landschap willen blijven

 

 

Final walk

 

along paths and views that time and

time again had made you happy

because from this high world

 

an unwavering and eternal purity still

emanates that we, against our judgment

and only by looking at it want to store

 

in ourselves for ever, we unhurriedly

and carefully carry you with us up to the

spot where i too would gladly remain as

 

something of dust and ashes which, absorbed

by scanty plants, covered by snow and ice,

in the spring is borne away with water

 

yes, you get lost and scattered but

something of you will always remain here

in our eyes as a part of this landscape

 

 

Wednesday 28 June 2023

Marc Tritsmans: 'Geworteld'


 

Geworteld

 

 

I     Eerste oefening

 

vol overtuiging, hartstochtelijk

al is hij daar lang niet klaar voor

oefent deze boom zijn levenswerk

 

aan een van zijn magere takken

zwelt sinds enkele weken zelfbewust

deze kleine maarvolmaakte perzik

 

die na lang genoeg door zomerzon

te zijn omhelsd haar verleidingskunsten

uittest, vogels volslagen gek maakt

 

mijn vingers dwingt haar fluweelzachte

huid toch even omzichtig te beroeren

en de boom en ik, wij juichen beiden

 

maar zonder overmoed: dit is slechts

het allereerste teken dat er na hem

misschien nog iets zal verdergaan

 

 

Rooted

 

 

I     First practice

 

full of conviction, passionately

although far from ready for it

this tree practises his life’s work

 

on one of his meagre branches

for a few weeks now self-consciously

swells this small but perfect peach

 

which having been embraced long enough

by summer sun tests out her seductive

charms, drives birds completely mad

 

her velvet-soft skin compels my fingers

to briefly and cautiously touch her

and the tree and i we are both cheering 

 

but without overconfidence: this is only

the very first sign that after him

something will perhaps live on

 

 

 

 

 

II    Gaat en vermenigvuldigt u

 

zachtjes motregende het die dag

toen ik samen met mijn zonen je wortels

voorzichtig met vruchtbare, vochtige

aarde bedekte, mijn vingers omsloten

 

nog moeiteloos je jonge gladde stam

toen een vreemde ernst ons overviel:

we begrepen niet hoe handen zo soepel

een blijkbaar vertrouwd ritueel voltrokken

 

en het ging je goed, de volgende jaren

groeide je me zwijgend boven het hoofd

had ik stilaan beide handen nodig

kon ik je ten slotte alleen nog omarmen

 

en vandaag laat je me hier zelfs knielen

aan je voet vind ik voor het eerst een paar

stekelige bruine napjes in het gras: net zoals

mijn zonen ben je er ondertussen klaar voor

 

 

 

 

 

II    Go forth and multiply

 

it was gently drizzling that day

when along with my sons i carefully

covered your roots with fertile, moist

earth, my fingers were still effortlessly

 

grasping your young smooth stem when

a strange seriousness fell upon us:

we did not understand how hands so supple

could carry out an apparently familiar ritual

 

and things went well for you, in the following

years you silently grew above my head and

i gradually needed to use both hands

finally I only could embrace you

 

and today you even let me kneel at your

foot and i find for the first time a few

prickly brown cupules in the grass: just like

my sons, meanwhile you’re ready for this

 

 

 

 

 

III   Zaadval

 

dwalend door zo’n doodstille, haarscherpe

herfstdag word ik midden in het bos plotseling

en zonder enige aankondiging verwelkomd

 

door een tot staande ovatie aangroeiend applaus

en stel ik met verbijstering vast dat de oude beuk

waaronder ik sta precies dit moment heeft gekozen

 

om 400 tot 600 beukennootjes per vierkante meter

– dat lees ik later – simultaan uit zijn kruin op aarde

en op mij te laten neerregenen in het luidruchtigste

 

plantaardig hoogtepunt waarvan ik ooit getuige was

als door een hagelbui uit heldere hemel word ik getroffen

door deze woordeloze oerkreet van het voortbestaan

 

 

 

 

 

III   Seed-fall

 

straying through a deathly still, razor-sharp autumn

day i am, in the middle of the wood, suddenly

and without any announcement, welcomed

 

by an applause that grows into a standing ovation

and i note with bewilderment that the old beech 

under which i am standing has chosen this precise

 

moment to let 400 to 600 beech nuts per square metre –

I read that later – simultaneously rain down from

its crown onto the earth and me in the noisiest

 

vegetal climax that i have ever witnessed

as by a shower of hail from a clear sky i’m struck by

this wordless primal scream of continued existence

 

 

Marc Tristmans: 'N-de dimensie'


 

N-de dimensie

 

plooit aarde zich elke winter

op zichzelf terug en terug

als een blad papier almaar kleiner

en harder dichtgevouwen tot

enkel weerbarstigheid overblijft

 

en word ik bij het beginnende

ontvouwen – onaangekondigd

kantelt licht, klappen alle

luiken open – nog steeds

op het verkeerde been gezet

 

omdat ik telkens denk dat het al

wel klaar is zo, zoals het einde

van een vuurwerk, het slotakkoord

van een symfonie: dat was het dan

meer is er niet, maar blijft het zich

 

tot in de verste hoeken en kanten

maar onstuitbaar verder openplooien

zodat ik nu pas denk te vatten wat

in de wiskundeles als de n-de dimensie

ooit mijn verbeelding ver te boven ging

 

 

The N-th dimension

 

maybe each winter the earth folds

itself back onto itself time and time

again like a sheet of paper folded ever

smaller and harder until

only stubborn resistance remains

 

and when the unfolding gets

under way – without any

announcement light starts

tilting, all hatches break open –

i am still put on the wrong foot

 

because every time i think that 

we’re done, like the end

of a firework, the final chord

of a symphony: that was it then

there is no more, but it continues

 

to unfold unstoppably out

into the farthest corners so that

only now do i begin to grasp what

in the maths class as the n-th dimension

was once way beyond my imagination

 

 

Marc Tritsmans: 'Eiland'


 

Eiland

 

niet geraakt door het geroezemoes

en gebakkelei uit omliggende landen

slechts omringd door het eeuwige

 

gefluister van een onverzoenlijke zee

anders ademend in een eigen tijd die

voortglijdt op het ritme van eb en vloed

 

toont het zijn natuurlijk overwicht

dat bepaalt of een schip kan aanmeren

dan wel moet terugkeren naar dat verre

 

vasteland met zijn vreemde regels en

geschiedenis die hier slechts bestaat uit sterke

verhalen over onverklaarbare verdwijningen

 

verdronken vissers, geesten en dwaallichten

je voelt dat met eilanders niet te spotten valt

en zo willen zij stilzwijgend misschien wel worden

 

gezien: pezige en stugge mannen en vrouwen die enkel

in tijden van nood de rangen sluiten en soeverein bepalen

wie er nog inkomt of indien nodig nooit meer vandaan

 

 

Island

 

untouched by the bustling and

hustling of neighbouring countries

only surrounded by the eternal

 

whispering of an implacable sea

breathing differently in its own time that

slides on to the rhythm of low and high tide

 

it displays its natural dominance

that determines if a ship can moor

or rather must return to the distant

 

mainland with its strange rules and

history which here only consists of tall

tales of inexplicable disappearances

 

drowned fishermen, spirits and will-o’-the-wisps

you feel that islanders are not to be trifled with

and perhaps they tacitly want to be seen like that:

 

sinewy and surly men and women who only close ranks

in times of need and sovereignly decide

who can come in and if necessary never leave again

 

 

Marc Tritsmans: 'Op de rand'


 

Op de rand

 

er zijn landschappen die je welkom heten

je vredig laten wegdromen in de groene arm

van een rivier, waar alle scherpte met struiken

 

en bosranden werd afgerond, het wiegende

grasland slechts wacht tot je erin gaat liggen:

dit alles lijkt wel gemaakt om ons te behagen

 

maar dan de duidelijkheid van het hooggebergte

het ongenadige van rotsen: deze plek valt niet

te verzoenen  met wat leeft, dit staat voor koud

 

voor dood en te pletter en toch begint net hier

op de rand ons brein heftig te knetteren omdat

leven op tijd en stond zijn zekere einde wil zien

 

 

On the edge

 

there are landscapes that welcome you

let you peacefully dream away in the green arm

of a river where all the sharpness is rounded

 

off by bushes and edges of woods, the swaying

grassland is only waiting for you to lie down in it:

all of this seems made so as to cause us pleasure

 

but then the clarity of high mountains 

the mercilessness of rocks: this place cannot be

reconciled with what lives, this stands for coldness

 

for death and destruction and yet right here on the

edge our brain starts to crackle violently because

life in due time wants to see its certain end

 

 

Tuesday 27 June 2023

Marc Tritsmans: 'Stilte'

 


Stilte

 

altijd zullen wij haar vrezen want ze toont

een leegte die te groot is voor een mens

maar toch ook zo nodig in een hoofd

 

volkomen weerloos is ze als een rozige

pasgeborene, een iriserende zeepbel

die bij het minste zuchtje wind uiteenspat

 

hard op tafel slaan of de stem verheffen

lukt haar niet en daarom heeft de wereld

beslist dat ze van geen enkele waarde is

 

nog schaarser dus dan water zal ze worden

op deze planeet zodat onvermijdelijk ooit

iemand zijn ganse fortuin zal besteden

 

aan de allerlaatste morzel

die vervolgens in oorverdovend

feestgedruis ten onder gaat

 

 

Silence

 

we will always fear it for it displays

an emptiness that is too big for a human

though also so necessary in a head

 

it is completely defenceless like a rosy

new-born babe, an iridescent soap bubble

that bursts at the slightest whiff of wind

 

it will not succeed in thumping the table

or raising its voice and for that reason the world

has decided it is of no value whatsoever

 

it will thus become even scarcer than water

on this planet so that inevitably sooner or

later someone will spend an entire fortune

 

on the very last shred of it

which subsequently will perish

in deafening party noise